ENVER ERDEM

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ordu ilimizin büyükşehir yapılmasıyla ilgili 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi üzerinde Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Ordu ilinin büyükşehir olmasına Milliyetçi Hareket Partisi olarak biz yürekten destek veriyoruz, ancak gerek 6360 sayılı Kanun'da gerekse bu düzenlemede büyükşehir yapmadan öte bütünşehir yapma mantığına Milliyetçi Hareket Partisi olarak temelden karşı olduğumuzu da ifade etmek istiyorum. Bütünşehir uygulamasına karşı oluş sebebimiz, aslında, öncelikli olarak ülkemizin millî birlik ve bütünlüğüyle alakalı. Ülkemizin millî birliğini bozacak bir girişimin başlangıcı olması açısından karşı olduğumuzu ifade etmek istiyorum.

Değerli milletvekilleri, bu bütünşehir uygulaması -öncelikle Anayasa'mıza aykırı olduğunu- Anayasa'mızın 123'üncü maddesinde kendisini bulan idarenin bütünlüğü ilkesine, yine Anayasa'mızın 126'ncı maddesindeki merkezî idare düzenlemelerine ve 127'nci maddesindeki mahallî idarelerle ilgili öngörülen temel düzenlemelere aykırılık teşkil etmektedir. Anayasa'mızın 127'nci maddesinde mahallî idareler il özel idareleri, köyler ve belediyeler olarak tanımlandığından dolayı, bu getirilen düzenlemelerle hem il özel idareleri hem köyler hem de bir kısım belediyeler ortadan kaldırılmaktadır. İl özel idarelerinin, bir defa bir ilde ortadan kaldırılması ciddi anlamda tamamen büyük bir hatadır. Çünkü, il özel idareleri, özellikle Hükûmetiniz döneminde ortaya konulmuş olan KÖYDES projelerinin hayata geçirilmesiyle ilgili hususlarda -hani çokça övündüğünüz KÖYDES projelerinde- oldukça önemli hizmetler yapmış olmasına karşılık, siz, 2005 yılında getirilmiş olan bu düzenlemeleri ortadan kaldırmak suretiyle yaklaşık altı yedi yıl içerisinde il özel idarelerinin hukuki varlığına son verecek bu düzenlemeye imza atmış bulunuyorsunuz. Belediye teşkilatlarının temelde taşradaki hizmetlerin yerine getirilmesinde çok uygun örgütlenmeler olmadığını bildiğimiz hâlde, bu kırsaldaki hizmetlerin yerine getirilmesinde il özel idarelerinin ve köylere hizmet götürme birliklerinin çok önemli fonksiyonlar icra ettiğini bildiğimiz hâlde bu yapıları ortadan kaldırıyorsunuz. Yine, bizim binlerce yıllık geleneğimize uygun olarak köy yönetimlerini de, köy yapılarını da bu düzenlemelerle ortadan kaldırmış oluyorsunuz. Yine, küçük belediyelerin  ortadan kaldırılması demokrasi fikrine, aynı zamanda mahallî yönetimlerin güçlendirilmesi ilkelerine, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'na aykırılıklar teşkil etmektedir.

Değerli milletvekilleri, bu çerçevede, Ordu ilinde hem il özel idaresi kapatılmış olacak hem 481 köyün tüzel kişiliği sona erdirilecek hem de 53 belediye ortadan kaldırılmış olacaktır. Tabii, bu düzenlemede yine eksik olan, 20 bin nüfusu geçen beldelerden ilçe olması gerekenlerin de göz ardı edilmiş olması oldukça önemlidir. Bununla ilgili önergelerimizi de Genel Kurula takdim edeceğiz.

Değerli milletvekilleri, biz Milliyetçi Hareket Partisi olarak, gerçek anlamda büyükşehir yapılması fikrine tarafız. Anayasa'mızda 127'nci maddede kendisini bulan "?büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim şekilleri getirilebilir." hükmü çerçevesinde büyük merkezlerin büyükşehir yapılmasının Anayasa'ya uygun bir uygulama olacağını ifade etmek istiyorum. Ancak, sizin getirmiş olduğunuz bu düzenlemelerle? Ordu iliyle ilgili getirmiş olduğunuz bu yasayı bunun biraz daha dışında tutarak söylüyorum çünkü daha önce yapmış olduğunuz düzenleme ile 60 bin nüfuslu, 70 bin nüfuslu illeri büyükşehir yaparken 425 bin nüfusu olan Ordu ilini unutmuştunuz. Yine biz o zamanki konuşmalarımızda da gündeme getirmiştik, 428 bin nüfuslu Sivas ilini, 420 bin merkez nüfusu olan Elâzığ ilini, 400 bin merkez nüfusu olan Batman ilini büyükşehir yapmamanın mantığını burada ortaya koyamamıştınız. Yine bu düzenleme çerçevesinde bir kez daha söylemek istiyorum ki, merkez büyüklüğü belirli bir ölçüye gelmiş olan, Anayasa'da da zaten "büyükşehir belediyesi kurulabilir" anlamının çıkarıldığı bu düzenlemeye uygun bu merkezlerin büyükşehir yapılması gerekmektedir. Ben önceki gün Komisyonda da ifade etmiştim, eğer gerçekten bu büyükşehir yapma fikri veya bütünşehir yapma fikri doğru bir fikirse, bu, o ilde yaşayan insanların lehine bir uygulama olacaksa o zaman gerçek anlamda büyükşehir olmayı hak eden Elâzığ ilini, Sivas ilini, Batman ilini büyükşehir yapmamakla büyük bir vebalin ve büyük bir haksızlığın altına imza atmış olacaksınız.

Şimdi, Türkiye Büyük Millet Meclisine ilk geldiğimde burada değerli büyüklerimizden birisinin bir ifadesi benim çok hoşuma gitmişti. "Türkiye Büyük Millet Meclisi hukuk kuran bir yer olmalıdır, hukuku bozan bir yer olmamalıdır." ifadesini duyduğumda, Allah için, burada çok doğru işler yapılacağını ve doğru bir adrese geldiğimi düşünmüştüm ama sizin AK PARTİ olarak bugüne kadar getirmiş olduğunuz düzenlemelerde, maalesef ve maalesef, sadece haksızlıkların yapıldığına, insanların haklarının gasbedildiği düzenlemeleri burada Meclisin huzuruna getirmek suretiyle çok ciddi yanlışlara imza attığınıza şahit olduk.

İşte ben bu vesileyle bir kere daha söylüyorum ki, siz 60 bin nüfusu olan bir ili büyükşehir yaparken 420 bin nüfusa sahip olan benim ilimi büyükşehir yapmayarak o insanlara nasıl bir? Yakında belediye seçimlerine gireceksiniz, mahallî seçimleriniz olacak, o insanların karşısına nasıl çıkacaksınız? Geçenlerde burada bir milletvekilimiz "Ben Elâzığ'a gittim, orada esnafın huzuruna çıktığımda çok müthiş bir tepki gördüm." demişti.

Şimdi, değerli milletvekilleri, AK PARTİ milletvekilleri, vallahi hepinize teker teker söylüyorum: Elâzığ, sizin bu uygulamalarla ilgili yapmış olduklarınıza şahit. Geçmiş dönemlerde size 5 milletvekili, 4 milletvekili, bir sürü krediler verdi. Bütün bunlara rağmen, Elâzığ -lütfen bakın, buradan iddia ediyorum, ifade ediyorum- nüfusunun yarısı olmayan Bingöl ilinin                 -bütün ödenekler olarak, yatırımlar olarak- yarısı kadar ödenek almaktadır. Yani, bunu Diyarbakır iliyle ben karşılaştırmak istemiyorum çünkü Elâzığ ili maalesef, sekizde, onda 1'i mesabesinde ödenek almaktadır. Eğer bu sizin vicdanlarınıza sığıyorsa, eğer sizin adalet anlayışınız buysa varın bu uygulamalarınıza devam edin; o Elâzığ'da da biraz vicdan varsa günü geldiğinde bunun hesabını sizlerden Allah'ın izniyle soracak. Ben ona da olan inancımı muhafaza ediyorum.

Değerli milletvekilleri, bu düzenlemeyi ben Ordu yönüyle? Dediğim gibi, Ordu zaten belirli bir büyüklüğe ulaşmıştı, Ordu iline büyükşehir olmak yakışırdı ve Ordu iline ben hayırlı olsun diyorum. Ve Milliyetçi Hareket Partisinin bu düzenlemenin bütünşehir bağlamında millî birlik ve beraberlikle ilgili rezervlerini bir kere daha hatırlatmak istiyorum. Bu hususta teker teker köy, belediye, özel idare, büyükşehir, köylülere getirdiğiniz külfetler yönüyle, her biriyle ilgili burada dakikalarca konuşabilmek mümkün ancak ben sizlerin çok fazla vaktini almak istemiyorum, Büyükşehir'e hayırlı olsun diyorum.

Bütünşehir uygulamasının da milletimiz açısından felaketlere, ayrılıklara neden olmaması için aklınızı başınıza almakta ve böyle değerlendirmekte ülke açısından fayda olduğunu da bir kere daha tekrar ediyor, hepinize saygılar sunuyorum.